ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΟΡΧΕΩΝ
Αν και σχετικά σπανιότερος από άλλους, ο καρκίνος των όρχεων αποτελεί τον πιο συνηθισμένο καρκίνο στις ηλικίες 25 έως 35 ετών.
Ανατομία και λειτουργία των όρχεων
Σύνοψη
Συγκρινόμενος με άλλους τύπους καρκίνων, ο καρκίνος των όρχεων είναι σχετικά σπάνιος, παρόλα αυτά αποτελεί τον πιο συνηθισμένο καρκίνο στις ηλικίες 25 έως 35 ετών.
Ο καρκίνος των όρχεων είναι σε μεγάλο βαθμό θεραπεύσιμος ακόμα και αν υπάρχουν μεταστάσεις. Ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο του καρκίνου μπορεί να χρειαστείτε κάποια θεραπεία από αυτές που αναφέρονται πιο κάτω, ή έναν συνδυασμό αυτών.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του καρκίνου των όρχεων περιλαμβάνουν:
- Εξόγκωμα ή πρήξιμο σε οποιονδήποτε από τους δυο όρχεις
- Αίσθημα βάρους στο όσχεο
- Πόνος στην κοιλιακή χώρα ή στην βουβωνική χώρα
- Απότομη συγκέντρωση υγρού στο όσχεο
- Πόνος ή ενόχληση σε οποιονδήποτε από τους δυο όρχεις ή στο όσχεο
Συνήθως ο καρκίνος επηρεάζει μόνο τον έναν όρχι.
Πότε να μας επισκεφτείτε
Προγραμματίστε άμεσα μια επίσκεψη στο Ουρολογικό Ινστιτούτο αν νιώσετε κάποιον πόνο ή ανιχνεύσετε οποιοδήποτε εξόγκωμα στους όρχεις σας, ιδιαίτερα αν αυτά τα συμπτώματα επιμένουν για πάνω από δυο ενδομάδες.
Αίτια
Τα αίτια του καρκίνου των όρχεων δεν είναι σαφή.
Οι γιατροί γνωρίζουν ότι οι όγκοι δημιουργούνται όταν τα υγιή κύτταρα του όρχι μεταλλάσσονται και διαιρούνται ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας κακοήθη όγκο.
Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι των όρχεων ξεκινούν στα γενητικά κύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν τα πρώιμα σπερματοζωάρια. Οι αιτίες που προκαλούν τις μεταλλάξεις στα γεννητικά αυτά κύτταρα δεν είναι γνωστές.
Παράγοντες κινδύνου
- Κρυψορχία: Οι όρχεις σχηματίζονται στην κοιλιακή χώρα κατά την ανάπτυξη του εμβρύου και κατέρχονται στο όσχεο πριν ή λίγο μετά την γέννηση. Οι άνδρες με μη φυσιολογικά κατελθόντες όρχεις παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και ο κίνδυνος αυτός παραμένει ακόμα και μετά από την χειρουργική τοποθέτηση του μη κατελθόντα όρχι στο όσχεο.
Παρόλα αυτά πρέπει να τονιστεί ότι η πλειοψηφία των ανδρών που προσβάλλονται από καρκίνο των όρχεων δεν έχουν ιστορικό κρυψορχίας
- Μη φυσιολογική ανάπτυξη των όρχεων: Παθήσεις που επηρεάζουν την φυσιολογική ανάπτυξη των όρχεων όπως το σύνδρομο Klinefelter, ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των όρχεων.
- Κληρονομικότητα: Αν στην οικογένειά σας υπάρχουν περιστατικά καρκίνου των όρχεων, ίσως έχετε περισσότερες πιθανότητες να νοσήσετε.
- Ηλικία: Ο καρκίνος των όρχεων κατά κανόνα προσβάλλει νεότερους άνδρες μεταξύ 25 και 35 ετών, μπορεί όμως να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
- Φυλή: Μελέτες έχουν δείξει ότι ο καρκίνος των όρχεων είναι συνηθέστερoς στους λευκούς άνδρες.
Εμφάνιση και Αντιμετώπιση του καρκίνου των όρχεων
Διάγνωση
Σε κάποιες περιπτώσεις οι άνδρες ανακαλύπτουν οι ίδιοι το πρόβλημα ψηλαφώντας τους όρχεις τους και προσέρχονται στον γιατρό. Σε άλλες περιπτώσεις ο γιατρός διαπιστώνει το πρόβλημα μετά από έναν έλεγχο ρουτίνας.
Για να καθοριστεί εάν ένας όζος στους όρχεις είναι ύποπτος ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τα παρακάτω:
- Υπερηχογράφημα: Το υπερηχογράφημα (triplex) οσχέου χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να δημιουργήσει εικόνα του όσχεου και των όρχεων.
Το υπερηχογράφημα βοηθά τον γιατρό να καθορίσει την φύση τυχόν όγκων στους όρχεις, όπως για παράδειγμα αν είναι συμπαγείς ή περιέχουν υγρό ή αν βρίσκονται εντός του όρχι.
- Αιματολογικές εξετάσεις: Μέσω εργαστηριακών εξετάσεων ανιχνεύονται οι καρκινικοί δείκτες στο αίμα. Οι καρκινικοί δείκτες είναι ουσίες που υπάρχουν φυσιολογικά στο αίμα σας, αν όμως τα επίπεδά τους είναι αυξημένα μπορεί να αποτελούν ένδειξη καρκίνου των όρχεων. Αρνητικά επίπεδα καρκινικών δεικτών δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν πάσχετε από καρκίνο, μπορούν όμως να βοηθήσουν τον γιατρό σας να προβεί σε μια ακριβή διάγνωση.
- Χειρουργική επέμβαση: Αν ο γιατρός σας αποφασίσει ότι ο όγκος στον όρχι σας ενδέχεται να είναι κακοήθης, μπορεί να συστήσει την χειρουργική αφαίρεση του όρχι (ριζική ορχεκτομή). Ο αφαιρεθείς όρχις στην συνέχεια θα υποστεί εργαστηριακή ανάλυση για να αποφασιστεί αν ο όγκος είναι κακοήθης και αν ναι, ο τύπος του καρκίνου.
Καθορισμός του τύπου καρκίνου
Ο αφαιρεθείς όρχις και η ανάλυσή του θα καθορίσουν τον τύπο του καρκίνου, βάσει του οποίου θα αποφασιστεί η πορεία της θεραπείας. Σε γενικές γραμμές, δυο είναι οι κύριοι τύποι των καρκίνων των όρχεων:
- Σεμίνωμα: Οι σεμινωματώδεις όγκοι μπορούν να προκύψουν σε όλες τις ηλικίες αλλά αν ένας μεγαλύτερος άνδρας παρουσιάσει καρκίνο των όρχεων είναι πιθανότατα σεμινωματώδης. Σε γενικές γραμμές, οι σεμινωματώδεις όγκοι δεν είναι επιθετικοί όπως οι μη σεμινωματώδεις.
- Μη σεμινωματώδης: Τείνουν να εμφανίζονται σε νεαρότερες ηλικίες και η ανάπτυξή τους και διασπορά τους είναι ταχεία. Υπάρχουν διάφοροι τύποι όπως το χοριοκαρκίνωμα, το εμβρυικό καρκίνωμα, το τεράτωμα και ο όγκος του λεκιθικού ιστού.
Σταδιοποίηση
Από την στιγμή που ο γιατρός σας επιβεβαιώσει την διάγνωση, το επόμενο βήμα είναι η σταδιοποίηση του όγκου. Για να αποφασιστεί αν ο καρκίνος έχει προχωρήσει σε μεταστάσεις έξω από τον όρχι, μπορεί να υποβληθείτε στις παρακάτω εξετάσεις:
- Αξονική τομογραφία: Θα ληφθεί σειρά εικόνων της κάτω κοιλίας, του θώρακα και της λεκάνης τις οποίες ο γιατρός σας θα χρησιμοποιήσει για να βρει δείγματα διασποράς του καρκίνου πέρα από τους όρχεις.
- Αιματολογικοί έλεγχοι: Η αξιολόγηση των καρκινικών δεικτών θα βοηθήσει να διαγωστεί αν ο καρκίνος είναι ακόμα ενεργός μετά την ορχεκτομή.
Μετά από αυτούς τους ελέγχους χαρακτηρίζεται το στάδιο του καρκίνου, κάτι που βοηθά στην επιλογή των βέλτιστων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Τα στάδια του καρκίνου των όρχεων φέρουν τα χαρακτηριστικά λατινικά νούμερα 0 – IV. Στα στάδια 0 – II ο καρκίνος είναι περιορισμένος στην περιοχή γύρω από τον όρχι. Στα στάδια III και IV ο καρκίνος θεωρείται προχωρημένος και μπορεί να έχει επεκταθεί σε άλλα όργανα όπως οι πνεύμονες.
Αντιμετώπιση
Οι επιλογές για την αντιμετώπιση του καρκίνου των όρχεων εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως ο τύπος και το στάδιο του καρκίνου, η γενικότερη κατάσταση της υγείας σας, κ.α.
Χειρουργική επέμβαση
- Η πρώτη και κύρια επιλογή για καρκίνους κάθε τύπου και σταδίου είναι η ριζική ορχεκτομή η οποία λαμβάνει χώρα μέσω τομής στην βουβωνική χώρα. Αν το επιθυμείτε και σε συμφωνία με τον θεράποντα ιατρό, στην θέση του αφαιρεθέντος όρχι μπορεί να τοποθετηθεί ορχική πρόθεση. Σε καρκίνους αρχικών σταδίων πολλές φορές η ριζική ορχεκτομή είναι και η μοναδική αντιμετώπιση που χρειάζεται.
- Οπισθοπεριτοναϊκή λεμφαδενεκτομή: Κατά την επέμβαση αυτή αφαιρούνται οι λεμφαδένες του πίσω τμήματος της κοιλιάς διαπεριτοναϊκά, λαμβάνοντας φροντίδα να αποφευχθεί η καταστροφή των νεύρων πέριξ των λεμφαδένων κάτι που δεν είναι πάντα εφικτό. Σε περίπτωση καταστροφής των νεύρων μπορεί να αντιμετωπίσετε προβλήματα στην εκσπεράτιση αλλά όχι με την στύση.
Αν η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη αντιμετώπιση που κρίνεται απαραίτητη στην περίπτωσή σας, ο γιατρός θα καταρτίσει ένα πρόγραμμα επαναληπτικών ελέγχων κάθε λίγους μήνες για τα πρώτα χρόνια και σε πιο αραιά διαστήματα στην συνέχεια.
Ακτινοθεραπεία
Κατά την ακτινοθεραπεία χρησιμοποιούνται υψηλής ενέργειας ιοντίζουσες ακτινοβολίες για να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα. Η ακτινοθεραπεία κάποιες φορές συστήνεται σε ασθενείς που πάσχουν από σεμινωματώδεις όγκους, ιδιαίτερα δε μετά την ορχεκτομή.
Οι παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση και ναυτία όπως επίσης ερυθρότητα του δέρματος και ερεθισμό του στην κοιλιακή και βουβωνική χώρα. Είναι πιθανό η ακτινοθεραπεία να επηρεάσει την γονιμότητά σας και γι’ αυτό μην διστάσετε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για τις επιλογές που υπάρχουν στην διατήρηση του σπέρματός σας πριν την εκκίνηση της θεραπείας.
Χημειοθεραπεία
Στην χημειοθεραπεία χρησιμοποιούνται φάρμακα για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Τα φάρμακα αυτά διασπείρονται στο σώμα σας και «σκοτώνουν» καρκινικά κύτταρα που έχουν διασπαρεί από τον αρχικό όγκο.
Η χημειοθεραπεία μπορεί να είναι η μοναδική θεραπεία που θα σας συσταθεί ή μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν ή μετά από οπισθοπεριτοναϊκή λεμφαδενεκτομή.
Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας εξαρτώνται από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κάθε φορά αλλά κάποιες από τις πιο συνηθισμένες παρενέργειες περιλαμβάνουν κόπωση, ναυτία, απώλεια μαλλιών και αυξημένο κίνδυνο προσβολής από λοιμώξεις.
Η χημειοθεραπεία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε στειρότητα σε κάποιους ασθενείς οπότε και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συζητήσετε με τον γιατρό σας τις δυνατότητες διαφύλαξης σπέρματος που υπάρχουν.
