ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ
Λοίμωξη του ουροποιητικού καλείται η λοίμωξη σε οποιοδήποτε τμήμα του ουροποιητικού συστήματος (νεφροί, ουρητήρες, κύστη, ουρήθρα).
Το ουροποιητικό σύστημα
Σύνοψη
Λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος (ουρολοίμωξη) καλείται η λοίμωξη σε οποιοδήποτε τμήμα του ουροποιητικού σας συστήματος (νεφρά, ουρητήρες, κύστη, ουρήθρα). Οι περισσότερες τέτοιες λοιμώξεις αφορούν το κατώτερο ουροποιητικό (κύστη, ουρήθρα).
Οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο να προσβληθούν απ’ ότι οι άνδρες. Όταν η λοίμωξη περιορίζεται στην κύστη είναι επίπονη και ενοχλητική, αν όμως επεκταθεί στα νεφρά μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές.
Η αντιμετώπιση αυτών των λοιμώξεων αντιμετωπίζεται κατά κανόνα με αντιβιοτικά παρόλα αυτά ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει κάποιες απλές συμβουλές για να περιορίσετε σημαντικά την πιθανότητα να προσβληθείτε εξ αρχής.
Συμπτώματα
Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού δεν προκαλούν πάντα συμπτώματα, όταν όμως υπάρχουν αυτά συνήθως περιλαμβάνουν:
- Επίμονη και επιτακτική ανάγκη ούρησης
- Αίσθηση καύσου (καψίματος) κατά την ούρηση
- Συχνή ούρηση με μικρό όγκο ούρων
- Θολά ούρα
- Ούρα κόκκινα, ροζ ή καφέ (σημάδι παρουσίας αίματος στα ούρα)
- Ούρα με έντονη οσμή
- Στις γυναίκες πόνος στην πύελο, ειδικά στο κέντρο της και στην περιοχή γύρω από το ηβικό οστό.
Τύποι λοιμώξεων του ουροποιητικού
Κάθε τύπος λοίμωξης μπορεί να έχει διαφορετικά και πιο ειδικά συμπτώμτατα, ανάλογα με το μέρος του ουροποιητικού που έχει προσβληθεί.
Νεφρά (οξεία πυελονεφρίτιδα)
- Πόνος στην πλάτη και στις πλευρές
- Υψηλός πυρετός
- Ρίγη και τρέμουλο
- Ναυτία
- Εμετός
Ουροδόχος κύστη (κυστίτιδα)
- Αίσθημα πίεσης στην πύελο
- Αίσθημα δυσφορίας στην κοιλιακή χώρα
- Συχνή και επίπονη ούρηση
- Αίμα στα ούρα
Ουρήθρα (ουρηθρίτιδα)
- Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
- Εκκρίσεις από την ουρήθρα
Αίτια
Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού λαμβάνουν χώρα όταν βακτήρια εισέρχονται μέσω της ουρήθρας και ξεκινούν να πολλαπλασιάζονται στην κύστη. Αν και το ουροποιητικό σας σύστημα είναι φτιαγμένο να κρατά μακριά αυτούς τους μικροσκοπικούς εισβολείς, οι άμυνες του συστήματος κάποιες φορές αποτυγχάνουν. Όταν αυτό συμβεί τα βακτήρια εγκαθίστανται και προκαλούν την λοίμωξη.
Οι λοιμώξεις προσβάλλουν κατά κύριο λόγο τις γυναίκες και επηρεάζουν την κύστη και την ουρήθρα.
- Κυστίτιδα: Αυτός ο τύπος λοίμωξης συνήθως προκαλείται από το βακτήριο Escherichia coli (E. Coli) που βρίσκεται στο έντερο, παρόλα αυτά δεν είναι αποκλείεται η κυστίτιδα να προκληθεί από κάποιο άλλο βακτήριο.
Η σεξουαλική επαφή μπορεί να οδηγήσει σε κυστίτιδα, παρόλα αυτά δεν είναι απαραίτητο να είστε σεξουαλικά ενεργοί για να την παρουσιάσετε. Όλες οι γυναίκες κινδυνεύουν από κυστίτιδα λόγω της ανατομίας τους, πιο συγκεκριμένα λόγω της κοντινής απόστασης της ουρήθρας με τον πρωκτό και του ανοίγματος της ουρήθρας με την κύστη.
- Ουρηθρίτιδα: Αυτός ο τύπος λοίμωξης συμβαίνει όταν βακτήρια του γαστρεντερικού περνούν από τον πρωκτό στην ουρήθρα. Επιπλέον επειδή στις γυναίκες η ουρήθρα βρίσκεται κοντά στον κόλπο, σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα όπως ο έρπης, η γονόρροια, τα χλαμύδια και το μυκόπλασμα μπορούν να προκαλέσουν ουρηθρίτιδα.
Παράγοντες κινδύνου
Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού είναι συνηθισμένες στις γυναίκες και πολλές περνούν περισσότερες από μια λοιμώξεις στην ζωή τους. Οι παράγοντες κινδύνου στις γυναίκες περιλαμβάνουν:
- Γυναικεία ανατομία: Οι γυναίκες έχουν μικρότερη ουρήθρα από τους άνδρες κάτι που σημαίνει ότι τα βακτήρια ταξιδεύουν μικρότερη απόσταση για να φτάσουν στην κύστη.
- Σεξουαλική δραστηριότητα: Οι σεξουαλικά ενεργές γυναίκες τείνουν να προσβάλλονται πιο εύκολα από λοιμώξεις απ’ ότι οι μη ενεργές. Επίσης ένας νέος ερωτικός σύντροφος αυξάνει τον κίνδυνο.
- Μέθοδοι αντισύλληψης: Οι γυναίκες που χρησιμοπούν διάφραγμα και σπερματοκτόνα ως μεθόδους αντισύλληψης, έχουν υψηλότερο κίνδηνο να προσβληθούν.
- Εμμηνόπαυση: Μετά την εμμηνόπαυση, η πτώσα στα επίπεδα των οιστρογόνων προκαλεί αλλαγές στο ουροποιητικό που σας κάνουν πιο ευάλωτες στις λοιμώξεις.
Λοιποί παράγοντες κινδύνου:
- Εκ γενετής ανωμαλίες: Τα μωρά που γεννιούνται με ανωμαλίες που δεν επιτρέπουν στα ούρα να φαποβάλλονται φυσιολογικά ή που προκαλούν την επιστροφή των ούρων στην ουρήθρα έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από λοιμώξεις.
- Αποφράξεις του ουροποιητικού: Λίθοι των νεφρών ή ένας διογκωμένος προστάτης αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής.
- Ανοσοκαταστολή: Ο σακχαρώδης διαβήτης και άλλες ασθένειες που καταστέλουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα, σας κάνουν πιο ευάλωτους στις λοιμώξεις.
- Καθετήρας: Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν καθετήρα για να αποβάλλουν τα ούρα κινδυνεύουν περισσότερο. Αυτό περιλαμβάνει ανθρώπους που νοσηλεύονται, ασθενείς με νευρολογικά προβλήματα και ανθρώπους με προβλήματα κινητικότητας.
- Πρόσφατη ουρολογική εξέταση/επέμβαση: Οποιαδήποτε ιατρική ουρολογική πράξη που περιλαμβάνει χρήση ιατρικών εργαλείων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης λοίμωξης.
Επιπλοκές
Όταν αντιμετωπιστούν άμεσα και σωστά, οι λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού σπάνια οδηγούν σε επιπλοκές. Αν όως δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές:
- Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, ιδιαίτερα σε γυναίκες που περνάνε δυο ή περισσότερες λοιμώξεις σε διάστημα έξι μηνών.
- Μόνιμη νεφρική βλάβη από χρόνια ή οξεία πυελονεφρίτιδα που οφείλεται σε λοίμωξη που δεν αντιμετωπίστηκε.
- Κίνδυνος πρόωρου τοκετού ή νεογνού ελειμματικού βάρους σε έγκυες γυναίκες.
- Στένωση ουρήθρας στους άνδρες από υποτροπιάζουσα ουρηθρίτιδα που προκαλείται από γονόκοκκο.
- Σηψαιμία, μια επιπλοκή ιδιαίτερα απειλητική για την ζωή του ασθενούς, ιδιαίτερα αν η λοίμωξη έχει περάσει στους νεφρούς.
Διάγνωση
- Γενική εξέταση ούρων: Ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει δείγμα ούρων για να αναλυθεί εργαστηριακά και να εξεταστεί για λευκά αιοσφαίρια, ερυθρά αιμασφαίρια ή βακτήρια.
- Καλλιέργεια ούρων: Πολλές φορές η καλλιέργεια ούρων ακολουθεί την γενική ούρων. Αυτός ο εργαστηριακός διαγνωστικός έλεγχος θα επιτρέψει στον γιατρό σας να εντοπίσει ποιά βακτήρια ευθύνονται για την λοίμωξή σας και κατά συνέπεια ποια φάρμακα θα είναι πιο αποτελεσματικά.
- Απεικονιστικές εξετάσεις: Αν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι οι συχνές λοιμώξεις σας προκαλούνται από κάποια ανωμαλία στο ουροποιητικό σας, μπορεί να σας υποβάλλει σε απεικονιστικές εξετάσεις όπως είναι ο υπέρηχος, η αξονική τομογραφία ή η μαγνητική τομογραφία.
- Κυστεοσκόπηση: Με την κυστεοσκόπηση ο γιατρός εισάγει στην ουρήθρα ένα εύκαμπτο ιατρικό εργαλείο με φακό στο άκρο του και το προωθεί με ήπιες κινήσεις στην κύστη. Αυτό επιτρέπει στον γιατρό να δει το εσωτερικό της ουρήθρας και τη κύστης σας και μπορεί να τον βοηθήσει στην διάγνωση.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία πρώτης γραμμής για τις ουρολοιμώξεις είναι τα αντιβιοτικά. Η διάρκεια και το είδος της θεραπείας εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας σας και το ειδος των βακτηρίων που έχουν προκαλέσει την λοίμωξη.
Ήπια λοίμωξη
- Τριμεθροπίνη/σουλφαμεθοξαζόλη
- Φωσφομυκίνη
- Νιτροφουραντοΐνη
- Κεφαλεξίνη
- Κεφτριαξόνη
Η ομάδα αντιβιοτικών με την ονομασία κινολόνες – όπως η κιπροφλοξακίνη, η λεβοφλοξακίνη, κ.α. – συνήθως δεν συνταγογραφούνται για απλές λοιμώξεις του ουροποιητικού, καθώς οι κίνδυνοι από αυτά τα αντιβιοτικά σε γενικές γραμμές υπερτερούν του ενδεχόμενου οφέλους σε αυτά τα περιστατικά. Παρόλα αυτά ο γιατρός σας γνωρίζει καλύτερα το ιστορικό σας και την λοίμωξη από την οποία έχετε προσβληθεί.
Συχνά τα συμπτώματα υποχωρούν σε λίγες μέρες μετά την έναρξη της θεραπείας αλλά η λήψη αντιβιοτικών θα πρέπει να συνεχιστεί για μια εβδομάδα ή και περισσότερο. Είναι σημαντικό να ακολουθήσετε με απόλυτη ακρίβεια την αντιβιοτική σας αγωγή σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας, ακόμα και αν παρουσιάσετε βελτίωση.
Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις
Αν πάσχετε συχνά από ουρολοιμώξεις, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει:
- Αντιβίωση χαμηλής δοσολογίας για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Αν οι λοιμώξεις σχετίζονται με την σεξουαλική επαφή, μπορεί να σας συστηθεί να λαμβάνετε μια δόση αντιβίωσης μετά από κάθε επαφή.
- Ενδοκολπικά οιστρογόνα αν έχετε περάσει στην εμμηνόπαυση.
Σοβαρές λοιμώξεις
Για σοβαρή λοίμωξη που ενδέχεται να παρουσιάσει επιπλοκές μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία στο νοσοκομείο και χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών.
