Οι περισσότεροι άνθρωποι πλέον αναζητούν πληροφορίες μέσα από το ιντερνέτ για κάθε λογής ιατρικό πρόβλημα, με το ποσοστό να αγγίζει (με πολύ μετριοπαθείς υπολογισμούς) το 70% και να επιδεικνύει συνεχώς αυξητικές τάσεις. Τα «έξυπνα» τηλέφωνα, τα tablets και μια σωρεία άλλων παρόμοιων συσκευών μας κρατούν πρακτικά συνδεδεμένους στο διαδίκτυο συνεχώς και καθιστούν την πρόσβαση στην πληροφορία ζήτημα λίγων αγγιγμάτων στην οθόνη και ελάχιστων δευτερολέπτων. Δεν προκαλεί συνεπώς έκπληξη το γεγονός ότι μια από τις λέξεις με τις περισσότερες αναζητήσεις στην πλατφόρμα της Google είναι η λέξη καρκίνος, και ιδιαίτερα στο πεδίο της ουρολογίας, με τις αναζητήσεις γύρω από των καρκίνο του προστάτη, της ουροδόχου κύστης και των όρχεων να αποτελούν τις συχνότερες σχετικά. Πόση βάση όμως μπορούμε να δώσουμε στις πληροφορίες που αλιεύουμε από το διαδίκτυο; Πόσο ενημερωμένες και επιστημονικά έγκυρες είναι οι πηγές που μας παρέχουν την πληροφορία; Και πάνω από όλα πόσο συνεισφέρουν στην σωστή ενημέρωση του ασθενή και όχι στην καταρράκωση ενός ήδη αγχωμένου ανθρώπου
Κατά κύριο λόγο οι ιατρικές σελίδες του διαδικτύου μπορούν να χωριστούν σε δύο κύριες κατηγορίες: 1) διαχειριζόμενες από γιατρούς ή ομάδες γιατρών και 2) διαχειριζόμενες από ασθενείς. Όσον αφορά την ειδικότητα της ουρολογίας, τα τελευταία ευρήματα των ερευνών προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς σχεδόν οι μισές από τις ιστοσελίδες που παρέχουν ουρολογικές πληροφορίες είτε περιέχουν σοβαρά λάθη, είτε το περιεχόμενο τους είναι ελλιπές. Το αξιοθαύμαστο είναι ότι το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 50% στις ιστοσελίδες που διαχειρίζονται γιατροί! Πιο συγκεκριμένα, μεγαλύτερη ανακρίβεια επικρατούσε σε κρίσιμους τομείς της ουρολογικής πρακτικής όπως η πρόγνωση (72% ανακρίβεια) και η θεραπεία (77% ανακρίβεια). Εμβαθύνοντας ακόμα περισσότερο, διαπιστώνουμε ότι η πλειονότητα των οδηγιών που αναγράφονται σε αυτούς τους ιστότοπους, δε συμμορφώνονται καν με τα guidelines (κατευθυντήριες οδηγίες) που είναι ευρέως διαθέσιμα από όλες τις μεγάλες Ουρολογικές Εταιρείες. Μετά από αυτά, δεν προκαλεί καμιά έκπληξη ότι μετά βίας 1 στις 10 σελίδες έχει έγκυρο πιστοποιητικό ποιότητας και ούτε 1 στις 4 δεν αναφέρει βιβλιογραφία σχετική με τα θέματα.
Κατά πόσον έχουμε την ικανότητα να εξάγουμε τα σωστά συμπεράσματα ως αναγνώστες/θεατές;
Φυσικά για κάθε πληροφορία υπάρχει ο πομπός και ο δέκτης και εν προκειμένω όταν πρόκειται για την ιατρική, η επάρκεια της πληροφορίας δεν είναι από μόνη της ικανή συνθήκη. Η ιατρική επιστήμη χρησιμοποιεί ποικίλη και εξειδικευμένη ορολογία για την κατανόηση της οποίας απαιτείται ειδική γνώση και ικανότητες που δεν διαθέτει (και δεν οφείλει να διαθέτει) ο αναγνώστης. Επιπλέον, κανένα περιστατικό δεν είναι πανομοιότυπο με κάποιο άλλο ∙ ο κάθε άνθρωπος είναι μια ξεχωριστή περίπτωση και ίδια νόσος μπορεί να εξελίσσεται με πολύ διαφορετικό τρόπο σε καθέναν. Ένα στατιστικό γράφημα με την πρόγνωση κάποιας ασθένειας μπορεί να αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του γιατρού, που θα τον βοηθήσει να καθορίσει τον κατάλληλο τρόπο αντιμετώπισης. Στα χέρια όμως κάποιου ασθενή δεν προσφέρει τίποτα απολύτως πέρα από τρόμο, άγχος και απαισιοδοξία. Κατ’ εξοχήν σε πολλές ιστοσελίδες παραθέτονται συμπτώματα παθήσεων, και ορθώς παραθέτονται. Πάρα πολλές φορές όμως ο μέσος αναγνώστης προβαίνει σε «αυτοδιάγνωση» χωρίς να έχει την γνώση, την ικανότητα ή την εμπειρία να συνθέσει την συμπτωματολογία με το ιστορικό του, τα κλινικά ευρήματα κτλ. κάτι που μόνο ο γιατρός μπορεί. Είναι συχνό φαινόμενο δε πλέον οι γιατροί να καταναλώνουν πολύ χρόνο με ασθενείς για να τους εξηγήσουν γιατί δεν πάσχουν από αυτό που διάβασαν ή γιατί πρέπει να ακολουθηθεί συγκεκριμένο θεραπευτικό πλάνο και όχι αυτό που είδαν σε βίντεο.
Συμπεράσματα
Πρέπει να γίνει απόλυτα σαφές ότι στο ιντερνέτ υπάρχουν και αξιόλογα sites, με χιλιάδες σελίδες πληροφορίας και γνώσης και οι οποίες μπορούν να προσφέρουν ενημέρωση στον ασθενή με υπεύθυνο και έγκυρο τρόπο. Θα σας συμβουλεύαμε πάντα να ανιχνεύετε το βιογραφικό του υπογράφοντος ώστε να αποκομίζετε μια ολοκληρωμένη άποψη για τις θέσεις του και τα άρθρα του. Επίσης πρέπει πάντα να έχετε κατά νου ότι η διαδικτυακή αναζήτηση στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να σας προσφέρει μια γενική ενημέρωση και όχι διάγνωση ή θεραπεία στο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε. Η διάγνωση και η θεραπεία σας είναι έργο του θεράποντα γιατρού σας ο οποίος σας γνωρίζει και μπορεί να σας καθοδηγήσει, λαμβάνοντας τις σωστές αποφάσεις για εσάς, με γνώμονα την δική σας υγεία και έχοντας υπόψη την δική σας ξεχωριστή σας περίπτωση.
